تاریخچه
در مقایسه اتوبوسهای اسکانیا و ولوو لازم است بدانیم که اسکانیا در ایران به ترتیب با مدل های ۴۲۱۲ کلاسیک، ۴۲۱۴ کلاسیک سه محوره ، اسکانیا ۴۲۱۲ مارال، ۴۲۱۴ سه محوره مارال و جدید ترین مدل آن یعنی اسکانیا دُرسا حضور دارد.
و رقیب او یعنی ولوو با مدل های B7 ، B12 و B9 به رقابت میپردازد و بعد ها قصد دارد مدل B11 را به عنوان رقیب جدی برای مدل درسا تولید و روانه بازار کند.
دو مدل پرطرفدار ولوو B9R و اسکانیا سری مارال در بین مدل های جدید و لوکس، بیشتر به چشم میخورند و درواقع این دو رقیب سرسخت، بیشترین فروش و تولید را در ایران دارند.
البته باید اشاره کنیم که ولوو B11 که به تازگی میخواهد عرضه شود، رقیب مدل درسا اسکانیا میباشد، ولی اگر به پایانه های مسافربری مراجعه کنید، حتما و بدون شک، دو مدل B9R و مارال را بیشتر از همه خواهید دید.
اسکانیا در و با توجه به فروش خوب کشنده های خود، بعد از ورود ولوو B7 و مرسدس بنزC457 ،لازم دانست که در این بازار نیز به رقابت بپردازد و با مدل ۴۲۱۲ کلاسیک وارد ایران شد و به موفقیت های چشم گیری دست یافت.
این موقیت ها تا اوایل دهه ۹۰ شمسی بیشتر دوام نیاورد و در اوایل دهه ۹۰ شمسی بود که شروع سلسله آتش‌سوزی‌هایش امانش را برید و مشکلات متعددی را برای عقاب افشان، مونتاژ کننده اتوبوس های اسکانیا در ایران به وجود آورد پس اسکانیا حساب بیشتری روی نماینده جدید‌تر خود یعنی مارال باز کرد.
سابقه ورود اولین سری از اتوبوس های ولوو به ایران هم به اوایل دهه ۷۰ شمسی و به شرکت رانیران در ساوه باز میگردد و از آن زمان تاکنون، ولوو چیزی حدود شش مدل اتوبوس را به بازار ایران فرستاده است.
مقایسه نمای ظاهری اتوبوسهای اسکانیا و ولوو
از لحاظ بدنه ، مارال نسبت به ولوو چالاک تر میباشد و با چرخ های بزرگ تر حدود ۲۰ میلیمتر نسب به اسکانیا، حس اسپرت تر بودن را القا میکند.
ولی در نمای جلو، ولوو با داشتن یک دماغه ذوزنقه ای چهره ای تهاجمی تر را نسبت به اسکانیا مارال دارد و با مدل های پیشین ولوو، تفاوت های زیادی دارد ، ولی اسکانیا مارال با ظاهری ساده تقریبا شبیه مدل کلاسیک فقط در قسمت چراغ ها و پایین بدنه، تغییرات محسوسی به چشم می خورد.
چراغ های مارال، به چهار تکه مجزا تقسیم بندی شده اند و این حالت سعی در تهاجمی کردن نمای جلویی اتوبوس دارد، در حالی که ولوو دارای چراغ های یک تکه در جلو میباشد و در عملکرد، چراغ های ولوو B9 پر نورتر و شعاع گستره نور بیشتر می باشد.
شیشه های جانبی هردو ، از نوع دوجداره چسبی میباشد ولی از نظر امنیت ستون ها و سقف، ولوو بسیار پیشتازتر از اسکانیا مستحکم تر میباشد و از نظر تعداد و نوع صندوق های بار و جایگاه خواب راننده، هردو تقریبا یکسان میباشند و همچنین فواصل بین دو محور نیز تفاوت زیادی نمیکند و تقریبا یکسان هستند.
تفاوت پلت فرمها
در کل پلت فرم زیرین اسکانیا و ولوو، تفاوت چندانی ندارد و مخزن سوخت هردو در قسمت جلو و برروی محور جلو سوار شده است با این تفاوت که مخزن سوخت اسکانیا، دارای ظرفیت بیشتری مبیاشد و قرار گیری مناسب تر درب مخزن سوخت، انجام عملیات سوخت گیری را نسبت به ولوو تسهیل کرده است.
بدنه های جانبی ولوو و اسکانیا همانند سایر اتوبوس ها، تقریبا از یک الگو پیروی میکنند و تفاوت در طرح ها و نقوش کناری میباشد که دراین بحث، اسکانیا زیبایی بیشتری را با نقوش و طرح عقاب القا میکند ، ولی نمای پشت تفاوت های زیادی دارد.
اسکانیا با چراغ های کوچک تر و مشابه سبک چراغ های جلو، به صورت دایره ای به چشم میخورد که از حق نگذریم، بدنه انتهایی اسکانیا جذاب تر میباشد درحالی که ولوو دارای چراغ های بزرگ تر و پرنور تری میباشد.
مشخصات و نمای داخلی اتوبوسهای اسکانیا و ولوو
داشبورد اسکانیا عریض تر و بزرگ تر میباشد و فضای مناسب تری برای قرار دادن دکمه های کنترل دارد و از این بابت تمامی دکمه های کنترلی در جای مناسب و در دسترس قرار گرفته اند، ولی ضعف آن، تعداد بسیار زیاد آنهاست که باعث گیج شدن راننده در شب شده.
در مقابل ولوو دارای داشبورد کوچکتری بوده و عملکرد و دسترسی به ترمز دستی، شیشه بالابرها ،کولر و بخاری بهتر از اسکانیا میباشد و در پشت فرمان B9 صفحه نمایشگر و دورشمار به خوبی قابل رویت هستند که ظاهراً فرمان و آمپرها را از کشنده های سری FH نمونه برداری کرده اند.
همچنین صندلی راننده ولوو با قابلیت چرخش به سمت راست نسبت به صندلی های ثابت اسکانیا، جای کار و عملکرد بهتری را به راننده میدهد و دارای صندلی مجلل تر و راحتتری میباشد.
پدال های اسکانیا بلندتر از ولوو میباشند که این موضوع در صورتی که از کروز کنترل استفاده نکنید، در طول مدت آزار دهنده خواهد بود، ولی ولوو با پدار های کوتاه تری که دارد، راحتی بیشتری را به راننده در سفر های طولانی میدهد.
هردو مدل دارای گزینه های ثابتی مثل : دو مانیتور LCD، DVD Player، آمپلی فایر مجهز به میکروفن، سپر جلو باز شو برای دسترسی به بکسل بند، دوربین دنده عقب، شیشه هاو آینه های برقی،چراغ های سقفی و راه پله ها و … میباشند .
تفاوت سالنها
به سالن اتوبوس میرسیم، فضایی که برای سرنشین بسیار مورد اهمیت میباشد. همان طور که گفته شد، سقف ولوو مستحکم تر میباشد و از این بابت، در طی مدت، دیرتر به سر و صدا می افتد.
سالن اسکانیا مجلل تر و زیباتر کار شده است و به دلیل بلندتر بودن سقف اسکانیا نسبت به ولوو، فضای بار بالای سر مسافر در اسکانیا، نسبت به ولوو بیشتر میباشد.
در مدل های وی آی پی ۲۵ نفره ،هر دو مدل دارای چیدمان صندلی های یکسان میباشند ولی با این حال، ولوو دارای صندلی های راحتتر و نرم تری میباشد و همچنین نفوذ صدا به درون سالن ولوو، حتی در حالی که انتهای اتوبوس و نزدیک به پیشرانه نشسته باشید، کمی کمتر از مارال است.
مشخصات فنی اتوبوسهای اسکانیا و ولوو
ولوو B9R از پیشرانه ۹.۴ لیتری ۶ سیلندر مجهز به سیستم های توربو شارژ و اینتر کولر بهره میبرد و توانایی تولید ۳۸۰ اسب بخار را دارد و با گیربکس ویژه ولوو یعنی i-shift قدرت را انتقال میدهد.
گیربکس اتومات هوشمندi-SHIFT ولوو دارای ۱۲ دنده بدون کلاچ میباشد که فقط دسته دنده آن که در کنار صندلی چرخان راننده به زیبایی تعبیه شده، نمایان است. دقیقا همان طور که در کشنده های ولوو وجود دارد.
اسکانیا مارال نیز از موتور۶ سیلندر ۱۱.۷ لیتری با قدرت۴۲۰ اسب بخار مجهز به اینتر کولر، توربو شارژ و خنک کن گازوئیل بهره میبرد و اسکانیا نیز در محصولات خود از گیربکس opticruise اختصاصی خود با ۸ دنده قدرت را انتقال میدهد.
این گیربکس نیز همانند گیربکس ولوو هوشمند و اتومات قابل تبدیل به دستی میباشد، با این تفاوت که opticruise دارای کلاچ است که فقط در زمان حرکت و ایستادن فشردن آن لازم است.
هر دو دارای سیستم کروزکنترل و قفل ریتاردر هستند که ادوات کنترل در اسکانیا جهت سهولت در استفاده بر روی فرمان قرار دارند. از مزایای اسکانیا این است که نشانگر دیجیتال فشار روغن، نشانگر سرعت تثبیت شده توسط کروز و دیگر اقدامات روی صفحه نمایشگر قابل رویت است.
در مقابل نشانگرهای B9 از نوع عقربه ای است و فقط خطاها قابل رویت هستند و دسته ای از عیوب را از روی نمایشگر جلو می توان تشخیص داد که اسکانیا این قابلیت را ندارد.
همچنین اگر در انتهای اتوبوس نشسته باشید، گاها یک صدای مهیب و بم را میشنوید که این صدای ترمز موتور میباشد و نفوذ این صدا به درون سالن، در ولوو بیشتر دیده میشود که در طولانی مدت باعث آزار سرنشینان عقب میشود.
توضیحات تکمیلی
دیگر توضیحاتی که درمورد مکانیزم های فنی ولوو میتوان اشاره کرد عبارتند از: کنترل سوخت الکترونیکی EMS2 ،عملکرد پروانه رادیاتور هیدرولیکی با مخزن و خنک کن جداگانه روغن و کنترل الکترونیکی دور فن, قابلیت ترمز موتور، دنده اضطراری، کنترل نرم افزاری همزمان وضعیت دسته دنده , دمای روغن , عملکرد کلاچ داخلی،
ریتاردر هیدرولیکی VR3250 با قابلیت ارائه قدرت ترمزی ۴۰۰ الی ۶۰۰ کیلو واتی، ترمز دیسکی در هر دو محور عقب و جلو با کارکرد هوای فشرده , دو مدار مجهز جهت محورهای عقب و جلو , رطوبت گیر هوا , تنظیم اتوماتیک لنت ها و لنت بدون آزبست که با گیربکس از نظر عملکردی و نرم افزاری ارتباط دارد،
فرمان هیدرولیک و برق ۲۴ ولت و سیستم قطع کن اضطراری، سیستم تعلیق الکترونیکی , محور جلو یکپارچه با کمبر استاندارد مجهز به ۲ عدد کیسه هوای فشرده با قابلیت تنظیم ارتفاع الکترونیکی و …
در مورد اسکانیا هم میتوان به این نکات اشاره کرد: مجهز به رادیاتور خنک کن روغن، مجهز به ریتاردر هیدرولیکی اسکانیا به همراه سیستم خنک کننده آبی، مجهز به سیستم اخطار در هنگامی که بار بیش از حد به سیستم کلاچ وارد شود،
مجهز به سیستم محدود کننده سرعت، سیستم تعلیق جلو با دوعدد بالشتک و عقب با ۴ بالشتک هوای فشرده، سیستم تنظیم ارتفاع الکترونیکی،
قابلیت تنظیم ارتفاع اتوبوس نسبت به سطح جاده به صورت دستی بنا بر شرایط جاده (جهت افزایش ضریب ایمنی، وقتی سرعت از ۴٠ کیلومتر در ساعت تجاوز کند ارتفاع اتوبوس از سطح جاده به حالت نرمال برمی-گردد.)
ترمز پنوماتیک برای چرخ های جلو و عقب با سیستم کفشکی ،ترمز ABS و EBS ، ترمز موتور و سیستم ضد لغزش و باتری ،فرمان و صندلی راننده هیدرولیک، برق ۲۴ ولت و …
تجربه رانندگی اتوبوسهای اسکانیا و ولوو
از نظر رانندگی، خوش دست بودن و هندلینگ ولوو بسیار بهتر است و راحتی صندلی های آن نیز بیشتر است، درصورتی که اتوبوس های مان را در نظر نگیریم ، ولی سرعت و شتاب گیری بیشتر اسکانیا به واسطه موتور قدرتمند تر آن ، از مزیت های اسکانیا میباشد.
با این حال ولوو در سر پیچ ها و دست انداز ها به دلیل نرم تر بودن سواری آن، عملکرد بهتری دارد درحالی که سواری اسکانیا خشک و بی روح است و در دست انداز ها، ضربات را به اتاق منتقل کرده و اتاق پر سرو صدا تری دارد.
کروز کنترل و ریتار ۵ حالته در ولوو نسبت به ریتار در ۵ حالته ساخته خود اسکانیا، سریع تر واکنش نشان داده و وارد عمل میشود.
همان طور که گفت شد، اتاق اسکانیا به دلیل ارتفاع بیشتر و سواری خشک تر آن، زودتر به سرصدا می افتد و احساس ضربات وارد شده به داخل کابین، در اسکانیا مشهود تر است، اما اتاق اسکانیا نسبت به صدای موتور در مقایسه با ولوو، عایق تر میباشد.
به طوری که در سربالایی ها صدای موتور و توربوشارژر کمتر وارد کابین شده، ولی این موضوع در ولوو باعث آزار سرنشنان عقب میشود.
همان طور که گفته شد، موتور قدرتمند تر اسکانیا باعث شده است که مارال شتاب و کشش بیشتری از ولوو داشته باشد، حتی در سربالایی ها تا زمانی که نشانگر آب موتور، بالا نرود، اسکانیا از ولوو پیشی میگرد،
ولی اگر هوا گرم باشد و باعث بالارفتن نشانگر آب شود، مجبور به استفاده از دنده سنگین خواهیم شد ، درحالی که در ولوو اثری از بالارفتن نشانگر آب نیست و به راحتی و با تمام قدرت از اسکانیا پیشی میگیرد.
انتخاب نهایی
گیربکس ۱۲ دنده ولوو نسبت به گیربکس ۸ سرعته اسکانیا، دارای ثبات بیشتری در سرعت ها و سربالایی ها میباشد و راحت تر از اسکانیا سرعت را متداول میکند، همچنین رانندگی با ولوو در شهر، به دلیل نوع گیربکس آن و اتاق، به مراتب راحتتر از اسکانیا با ستون های پهن کنار راننده و شاگرد که دید را محدود تر میکند، میباشد.
درمورد سیستم سرمایشی نیز هر دو اتوبوس از دو نوع متفاوتی استفاده میکنند.سرمایش اتاق ولوو توسط Spheros اتومات تامین میشود که نسبت به کولر ۳۵konvekta اسکانیا عملکرد بهتر و قوی تری نیز دارد.
انتخاب بین این دومدل اتوبوسهای اسکانیا و ولوو ، تقریبا کار راحت تری است، زیرا با مطالبی که گفته شد، میتوان ولوو را برنده این رقابت دانست، به دلیل سواری راحت تر و استحکام و امنیت بیشتر ، ولی از آنجایی که این خودروها، خودرو های کار هستند، باید به درآمد زایی و استهلاک کمتر و هزینه کمتر تعمیرات نیز دقت کرد.
ولوو گزینه ی مناسبی میباشد، ولی نه در بحث تعمیرات و استهلاک. اسکانیا خودرو کار مناسب تری نسبت به ولوو میباشد،چرا؟ زیرا استهلاک اسکانیا به مراتب کمتر از ولوو میباشد و از این بابت هزینه تعمیر و نگهداری آن نیز کمتر میباشد که این امر باعث میشود افت قیمت ولوو نسبت به اسکانیا بیشتر باشد.
با توجه به این عبارات، میتوان دریافت که ولوو خودروی مناسبی میباشد، ولی اگر اتوبوسی برای کار میخواهید، اسکانیا مناسب تر است.